donderdag 29 april 2010

leven zonder zuurstof, intelligente dieren, het verhaal van het universum en seksualiteit

Fascinerend: we gaan er vaak vanuit dat de aanwezigheid van zuurstof een van de voorwaarden is voor leven. Er waren al wel wat bacteriën bekend die het zonder konden stellen, maar niets ingewikkelders. Tot nu toe: in zuurstofloze, extreem zoute en giftige poelen op de bodem van de Middellandse Zee leven meercellige dieren, zogenoemde Loricifera. Hun cellen bevatten geen mitochondriën (de energiefabriekjes uit de onze die afhankelijk zijn van zuurstof) maar wel celonderdelen die ook worden aangetroffen bij bovengenoemde bacteriën.

Op een eilandje in de Molukken is een nieuwe varanensoort ontdekt: de eerste varaan met een rode tekening. Het is een roofdier en aaseter, en kon waarschijnlijk deze positie in het ecosysteem innemen omdat er op dit eiland geen zoogdieren voorkomen.

De vraag naar het verschil tussen mensen en dieren, en daarmee naar de betekenis van het menszijn, blijft intrigeren. Op welk punt kunnen we spreken van een persoon? Waarin is het beelddrager zijn van God gelegen? Nieuw wetenschappelijk onderzoek suggereert dat chimpansees niet alleen tekenen vertonen van zelfbewustzijn, maar ook een besef van de betekenis van de dood. Ze lijken over dode verwanten/kinderen te treuren. Nu kunnen we natuurlijk niet in het hoofd van chimpansees kijken (wat we zien is het gedrag aan de buitenkant), en er zijn ook verschillen met menselijk gedrag ten opzichte van de dood.

En niet alleen chimps vertonen gedrag dat van intelligentie blijk geeft, ook olifanten zouden wel eens bewustzijn kunnen vertonen. Ze kunnen in elk geval op vrij gedetailleerd niveau met elkaar communiceren. Zo hebben ze een speciaal geluid voor 'Pas op: bijen!'. Dit geluid maken ze als er bijen in de buurt zijn, en andere olifanten reageren door te vluchten.

Slecht nieuws voor Tolkienfans: de eerste Hobbit-film komt pas in 2012. Beter nieuws op filmgebied is de aankondiging dat Ang 'Crouching Tiger, Hidden Dragon' Lee zich gaat bezighouden met de verfilming van The Life of Pi. Een film over een jongen op een reddingsboot met een tijger en andere dieren. En zoals elke film tegenwoordig gaat 'ie in 3D.

Volgens Tim Stafford heeft het universum een verhaal: van Big Bang tot de uiteindelijke hittedood. En als elk goed verhaal kan het op meerdere niveaus worden gelezen. "Biologists who insist that evolution be read only as a story of mathematics, selfish genes, or strictly “physicalist” forces have failed to read the book of nature in a sophisticated, multi-level way. They are, Haught says, literalists and fundamentalists. A multi-level reading of the world’s storybook will enrich our understanding of every level."

Een van de ingewikkeldste onderwerpen om het over te hebben is seksualiteit. En dan vooral hoe we als christenen omgaan met verlangens die afwijken van het bijbelse model van het huwelijk tussen man en vrouw. In het huidige klimaat blijkt het erg moeilijk om te beargumenteren dat God de mens als man en vrouw heeft geschapen en dat de eenheid tussen deze twee de 'norm' is, zonder als 'oordelend' te worden weggezet. Blogger Trevin Wax heeft enkele gedachten naar aanleiding van een discussie met christenartiest Jennifer Knapp die onlangs 'uit de kast kwam'. "We must make distinctions between sexual urges and sexual behavior. One might not choose one’s temptation (the “I was born this way” argument is true of all sinners, after all), but we do choose our behavior. We are not animals, led helplessly by instinct. Right now, the gay rights advocates are claiming that their opponents have a low view of humanity. Actually, it’s the traditionalist who has the high view of humanity, understanding that we are more than our sexual urges and we have an inherent worth and value that leads us to do more than simply act on whatever instincts we feel."

Goed om aan herinnerd te worden: de boodschap van Christus is niet 'Gedraag je beter', het is: 'vertrouw op Gods liefde'. Je kunt je nog zo goed gedragen en je maatschappij zo goed ordenen, als je zelf de controle in handen blijft houden ben je buiten het koninkrijk van God en dus nog net zo 'verloren'. C.S. Lewis wordt hier aangehaald: "We must not suppose that if we succeeded in making everyone nice we should have saved their souls. A world of nice people, content in their own niceness, looking no further, turned away from God, would be just as desperately in need of salvation as a miserable world."