donderdag 3 december 2009

God is liefde?


Gisteren had ik een geweldige avond samen met een van mijn broers in een biercafé in Delft. Een van de onderwerpen waar we over aan de praat raakten was wie God is. We waren het er allebei over eens dat God liefde is. Dat is trouwens door niemand te ontkennen: het staat in de bijbel, in 1 Johannes 4:9. God is liefde. Dat betekent dat al zijn keuzes, al zijn handelingen, al zijn reacties worden ingegeven door liefde. Het is zijn natuur, zijn karakter (als je dat van God kunt zeggen), het is wie hij ten diepste is.
Maar wat betekent die bewering precies? Betekent het dat het God niet uitmaakt wat wij doen, hoe wij ons gedragen? Als dat zo is, waarom beschrijft de bijbel in beide testamenten dan ook de toorn van God?
Jezus, die het beeld is van de onzichtbare God, de belichaming van zijn persoonlijkheid, God zelf in mensengedaante, aarzelde niet om een zweep te maken en handelaars en geldwisselaars van het tempelplein te jagen. Zelfs tegen zijn discipelen was hij soms hard. "Ga weg achter mij, Satan", zegt hij tegen Petrus. Is dat liefdevol? Of heeft God toch een tweede kant, een verborgen gezicht, zodat we toch weer bang voor hem moeten zijn, en op onze hoede moeten zijn? Moeten we op onze tenen lopen?

Ik geloof van niet. Maar misschien moeten we wel ons beeld van liefde aanpassen. Ik las vandaag op internet iets over het nieuwe boek van Darin Hufford, The Misunderstood God. In dat boek past hij het bekende bijbelhoofdstuk 1 Korinthe 13 toe op God. Dit hoofdstuk gaat over motivatie, en ik haalde de eerste verzen ervan aan in een eerder bericht. In het vervolg van de tekst beschrijft Paulus wat de liefde eigenlijk is. Je kunt het lezen als een 'voorschrift' voor ons (maar kun je liefde wel dwingen? Ik geloof van niet) maar beter is het om het te lezen als een beschrijving van het karakter van God. Die liefde IS. Dit is de motivatie van God:

God is geduldig.
God is vol goedheid.
God kent geen afgunst.
God kent geen ijdel vertoon.
God kent geen zelfgenoegzaamheid.
God is niet grof.
God is niet zelfzuchtig.
God laat zich niet boos maken. (Een heel belangrijke deze!)
God rekent het kwaad niet aan. (Wauw!)
Alles verdraagt God.
Alles gelooft God.
Alles hoopt God.
In alles gelooft God.

Mooi he? Dit is de God die in de bijbel beschreven wordt. Dit is wie hij is. Hij is werkelijk goed. Maar als je dit leest komt er nog iets tekort. Dit lijken allemaal wel een beetje passieve bewoordingen. Dit is een liefde die alles maar toelaat, die alles over zich heen laat komen, die hulpeloos toeziet als er mensen pijn wordt aangedaan en het onrecht niet kan tegenhouden. Die alleen maar hoopt dat het goed komt. Dat is echter niet het hart van God. Net als de leeuw Aslan in de Narniaverhalen is hij "goed, maar niet tam" (Tja, het duurt nooit lang voor ik C.S. Lewis aanhaal). Dit is dan ook niet het complete beeld van God uit 1 Korinthe 13. Ik sloeg twee beschrijvingen over:

God verheugt zich niet over het onrecht.
Maar God vindt vreugde in de waarheid.

Dit geeft Gods liefde ruggengraat. Gods liefde is niet week. God zoekt actief wat het beste voor ons is, en dat is de waarheid. Hij zet zich in voor schoonheid, gerechtigheid, betekenis, intimiteit. Alles wat waar is, alles wat edel is, alles wat rechtvaardig is, alles wat zuiver is, alles wat lieflijk is, alles wat eervol is, alles wat deugzaam is en lof verdient (vergelijk Fillipenzen 4:9).
En hij strijdt tegen alles wat daar tegenin gaat, alles dat schoonheid lelijk maakt, alles dat relaties verbreekt, alles dat mensen onderdrukt en het recht met voeten treedt. Deze week stond in de krant dat er steeds vaker kinderporno wordt gevonden waarin baby's worden misbruikt. Een ding is zeker: dat is niet iets wat God onberoerd laat. Dat is niet iets waardoor hij zich niet boos laat maken, niet iets dat hij niet aanrekent. Het is iets dat hij haat met een hartgrondige haat, zo veel als hij haten kan. Iets waarover hij gerechtigheid zal laten geschieden. Want ook dat is liefde. Liefde zet zich actief in tegen de ongerechtigheid.
En dit is wat ons hoop kan geven, dat God onze situatie ziet en in orde zal maken. Daarvoor kunnen we hem vertrouwen. En dat is waarom Jezus kwam. In hem waren genade en waarheid verenigd (Johannes 1:14). Hij was en is de volledige expressie van Gods liefde, die zieken, melaatsen, hoeren en belastingambtenaren vrij ontving, maar woest uitviel tegen de zelfzuchtige farizeeen en religieuzen, die alleen leefden voor hun eigen belang en zonder spijt anderen de toegang tot Gods koninkrijk ontzegden. Aan het kruis werd tegelijk duidelijk dat God de zonde niet kan verdragen, en dat Hij ons oneindig veel liefheeft. In het kruis werden de twee kanten van Gods liefde een. Het kruis werd Gods uitgestoken hand, een aanbod van een relatie, voor iedereen die hem aan wil nemen.

Maar als we ons werkelijk door God willen laten liefhebben, moeten we hem durven toelaten in ons leven om het onrecht weg te branden en ons te maken wie we werkelijk zijn. Want God vindt vreugde in de waarheid. Dat is wat de liefde van God betekent, en niet minder.